previous
next Alphabetum XI
De Bibliotheek Evert van Uitert
03.09.2022 — ongoingDe Bibliotheek Evert van Uitert
Alphabetum XI
De Bibliotheek Evert van Uitert
03.09.2022 — ongoingDe Bibliotheek Evert van Uitert
3.7‰ ▶ Eric Vreedenburgh
Selectie van 26 boeken uit de bibliotheek Evert van Uitert.
In de serie 3.7‰ nodigen we speciale gasten uit om hun 26 favoriete boeken uit De Bibliotheek Evert van Uitert te selecteren. Deze boeken zijn, met een toelichting, te zien op het balkon van het Alphabetum. Voor de eerste editie is architect en onderzoeker Eric Vreedenburgh te gast. Zijn selectie zal worden feestelijk worden gepresenteerd en toegelicht 24 maart in de avond, onder begeleiding van een live performance door Margreet Schuemie en Jaap Blonk.
De categorisering van de boeken kan per bibliotheek een ander accent krijgen afhankelijk van cultuur, instituut, of gebruik. Dit geldt nog meer als de bibliotheek een privé collectie is, waar boeken naar eigen inzichten naast elkaar geplaatst worden.
Het fascineerde mij toen ik de boeken van Evert van Uitert in verschillende dozen in het Alphabetum bij West zag binnenkomen. Een doos met een verzameling boeken, waaronder een congresmap over Toeval, trok direct mijn aandacht. Dit had ik niet verwacht bij iemand die vooral bekend staat als een grote Van Gogh kenner. Ook was ik verbaasd dat ik bepaalde boeken niet in de collectie vond, zoals het boek “de Oorsprong van het kunstwerk” van Heidegger. Hierin wordt maar één schilderij besproken en wel een schilderij van Van Gogh.
Een paar weken later kwam ik weer kijken en toen waren alle boeken uitgepakt en heel zorgvuldig gecategoriseerd. De boeken die eerst per schap uit de kast direct in een doos terecht waren gekomen, waren nu uit elkaar gehaald en op een andere manier geordend. Hoewel logisch en verantwoord uitgevoerd, voelde ik dat een bepaalde ‘betovering’ van de persoonlijke nevenschikking van boeken van Evert verloren was gegaan. Juist die persoonlijke nevenschikking van boeken brengt speciale verbanden tussen de boeken aan en kleurt daarmee een collectie.
De vraag ontstond of je door een bepaalde selectie van boeken weer nieuwe verbanden in de collectie zou kunnen aanbrengen die een nieuw perspectief zou kunnen opleveren. Een perspectief dat potentieel aanwezig is, maar nog niet is uitgesproken.
Deze vraagstelling deed me herinneren aan de openingstekst in het boek ‘De Woorden en de Dingen’ van Michel Foucault, waarin hij de verschillende manieren van kennisverwerving in verschillende periode van de westerse cultuur onderzocht: het épistèmè, of te wel een systeem van ‘codering’, als een onbewuste factor in kennisvergaring.
Foucault opent het boek met een tekst van Borges over “een zekere Chinese encyclopedie” waarin geschreven staat dat ‘de dieren kunnen worden verdeeld in onder andere: a) die de Keizer toebehoren, b) gebalsemde, g) loslopende honden, h) die in deze indeling voorkomen, j) ontelbare, k) die met een fijn, kameelharen penseeltje getekend zijn, n) die uit de verte op vliegen lijken.
Hierbij mee wordt de gebruikelijke ordening van de weloverwogen classificering in een keer radicaal doorbroken. Dit inspireerde de ambitie om door een specifieke selectie van boeken een ander perspectief op de collectie van boeken van Evert te laten ontstaan. Terug naar een ogenschijnlijk willekeurige doos boeken die ontsloten wordt door een persoonlijke codering. Deze aanpak leek ons interessant genoeg om een aantal keren, door verschillende uitgevoerd, los te laten op de 7000 boeken van de collectie.
Selectie van 26 boeken uit de bibliotheek Evert van Uitert.
Opening 24.03.2023
Met een performance door Jaap Blonk & Margreet Schuemie en toelichting door Eric Vreedenburgh.
In de serie 3.7‰ nodigen we speciale gasten uit om hun 26 favoriete boeken uit De Bibliotheek Evert van Uitert te selecteren. Deze boeken zijn, met een toelichting, te zien op het balkon van het Alphabetum. Voor de eerste editie is architect en onderzoeker Eric Vreedenburgh te gast. Zijn selectie zal worden feestelijk worden gepresenteerd en toegelicht 24 maart in de avond, onder begeleiding van een live performance door Margreet Schuemie en Jaap Blonk.
Eric Vreedenburgh over zijn selectie
De wiskundige Alan Turing analyseerde de wereld als zijnde opgebouwd uit data en programmering. Op een vergelijkbare manier kan men naar een bibliotheek kijken. Een bibliotheek bestaat uit een bepaalde hoeveelheid informatie in de vorm van boeken en deze wordt ontsloten door een bepaalde specifieke ordening door bijvoorbeeld wetenschappelijke boeken te onderscheiden van bijvoorbeeld fictie, kunst en kookboeken. En vervolgens zijn deze categorieën onderverdeeld op alfabetisch volgorde van naam van de auteur.
De categorisering van de boeken kan per bibliotheek een ander accent krijgen afhankelijk van cultuur, instituut, of gebruik. Dit geldt nog meer als de bibliotheek een privé collectie is, waar boeken naar eigen inzichten naast elkaar geplaatst worden.
Het fascineerde mij toen ik de boeken van Evert van Uitert in verschillende dozen in het Alphabetum bij West zag binnenkomen. Een doos met een verzameling boeken, waaronder een congresmap over Toeval, trok direct mijn aandacht. Dit had ik niet verwacht bij iemand die vooral bekend staat als een grote Van Gogh kenner. Ook was ik verbaasd dat ik bepaalde boeken niet in de collectie vond, zoals het boek “de Oorsprong van het kunstwerk” van Heidegger. Hierin wordt maar één schilderij besproken en wel een schilderij van Van Gogh.
Een paar weken later kwam ik weer kijken en toen waren alle boeken uitgepakt en heel zorgvuldig gecategoriseerd. De boeken die eerst per schap uit de kast direct in een doos terecht waren gekomen, waren nu uit elkaar gehaald en op een andere manier geordend. Hoewel logisch en verantwoord uitgevoerd, voelde ik dat een bepaalde ‘betovering’ van de persoonlijke nevenschikking van boeken van Evert verloren was gegaan. Juist die persoonlijke nevenschikking van boeken brengt speciale verbanden tussen de boeken aan en kleurt daarmee een collectie.
De vraag ontstond of je door een bepaalde selectie van boeken weer nieuwe verbanden in de collectie zou kunnen aanbrengen die een nieuw perspectief zou kunnen opleveren. Een perspectief dat potentieel aanwezig is, maar nog niet is uitgesproken.
Deze vraagstelling deed me herinneren aan de openingstekst in het boek ‘De Woorden en de Dingen’ van Michel Foucault, waarin hij de verschillende manieren van kennisverwerving in verschillende periode van de westerse cultuur onderzocht: het épistèmè, of te wel een systeem van ‘codering’, als een onbewuste factor in kennisvergaring.
Foucault opent het boek met een tekst van Borges over “een zekere Chinese encyclopedie” waarin geschreven staat dat ‘de dieren kunnen worden verdeeld in onder andere: a) die de Keizer toebehoren, b) gebalsemde, g) loslopende honden, h) die in deze indeling voorkomen, j) ontelbare, k) die met een fijn, kameelharen penseeltje getekend zijn, n) die uit de verte op vliegen lijken.
Hierbij mee wordt de gebruikelijke ordening van de weloverwogen classificering in een keer radicaal doorbroken. Dit inspireerde de ambitie om door een specifieke selectie van boeken een ander perspectief op de collectie van boeken van Evert te laten ontstaan. Terug naar een ogenschijnlijk willekeurige doos boeken die ontsloten wordt door een persoonlijke codering. Deze aanpak leek ons interessant genoeg om een aantal keren, door verschillende uitgevoerd, los te laten op de 7000 boeken van de collectie.
Eric Vreedenburgh, is architect en oprichter van Archipelontwerpers. Het bureau ontwierp o.a De Baljurk, diverse woningbouw in de haven van Scheveningen, de transformatie van de Toren van Oud en de Pastorale in Delft. Diverse projecten kregen (internationale) prijzen.
Daarnaast verrichte Vreedenburgh onderzoek aan de TU-Delft en was verbonden aan de Interfaculteit Beeld en Geluid van het Koninklijk Conservatorium en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Tevens is hij (mede-)auteur van diverse boeken: Luchtgebonden Bouwen (Rooftop Architecture), 100 jaar Modern Den Haag, Non-Stop Architecture, Scheveningen en de rest van de Wereld en de Onvermijdelijke Culturele Revolutie.
Daarnaast verrichte Vreedenburgh onderzoek aan de TU-Delft en was verbonden aan de Interfaculteit Beeld en Geluid van het Koninklijk Conservatorium en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Tevens is hij (mede-)auteur van diverse boeken: Luchtgebonden Bouwen (Rooftop Architecture), 100 jaar Modern Den Haag, Non-Stop Architecture, Scheveningen en de rest van de Wereld en de Onvermijdelijke Culturele Revolutie.